Al van jongs af aan ben ik een bangerik als het om vuur gaat. Toen ik klein was, maakte ik me al zorgen dat er een verdwaalde vuurpijl in de dakgoot zou belanden en ons huis in de fik zou steken. Daarom lag ik soms nog lang wakker te luisteren tot de knallen afzwakten. En van jongs af aan heb ik het dus al niet op vuurwerk. Maar nu ik graag de wereld beter wil maken heb ik het al helemaal niet meer op vuurwerk, maar dan om andere redenen die ik straks zal toelichten. Maar oud & nieuw zonder vuurwerk dat knalt niet echt lekker het nieuwe jaar in. Ik deel wat inspiratie voor nieuwe oud & nieuw tradities die veel minder het milieu belasten.
Vuurwerkverbod vanwege corona
Nu is het natuurlijk wel zo dat er dit jaar (2021) wederom een vuurwerkverbod is ingesteld vanuit de Rijksoverheid. Op de site Rijksoverheid.nl staat de reden duidelijk: Vorig jaar droeg het vuurwerkverbod bij aan aanzienlijk minder bezoeken aan de spoedeisende hulp en minder spoedoperaties. Tijdens de jaarwisseling van 2019 was er sprake van circa 1.300 vuurwerkslachtoffers (385 op de spoedeisende hulp, 900 bij huisartsenposten), terwijl bij het vuurwerkverbod van 2020 het aantal vuurwerkslachtoffers met 70% daalde naar bijna 400 (108 op de spoedeisende hulp, naar schatting 275 bij huisartsenposten).
Nu zou je dus alleen al vanwege het aantal slachtoffers (en het geweld tegen hulpdiensten niet te vergeten) een vuurwerkverbod moeten instellen, maar wat minder vaak wordt genoemd en net zo belangrijk is, is de vreselijke milieu impact die vuurwerk heeft.
Ik pleit er dan ook voor om ook alle volgende jaren te stoppen met vuurwerk afsteken. Ik vertel je nog eens waarom:
Spelen met buskruit
Ik hoef jou natuurlijk niet te vertellen dat vuurwerk een megavervuiler is. Dat zie je vanzelf wel als 1 januari je hele wijk ermee vol ligt. Al lange tijd voor onze minder afval missie vond ik het een bijzonder onverantwoord fenomeen. Waarbij met name mannen ongeremd toegeven aan hun oerinstincten om vuur te maken. Als je het mij vraagt staat het naast barbecueën gelijk in de Echte Mannenzaken Top 10. Met dingen die je als man gewoon moet doen, je kunt je er niet tegen verzetten (sorry mannen, ik ga even los op dit onderwerp en sorry dames, ik ken geen vrouwen die of van vuurwerk afsteken of van barbecueën houden). En zo is oud en nieuw in Nederland al jaren een vrijbrief om even lekker met buskruit buiten te spelen en er een troep van te maken. Zo van; het hele jaar zijn we in Nederland redelijk keurige burgers, maar met de jaarwisseling is het heel normaal dat je al het afgestoken vuurwerk gewoon maar op straat laat liggen (en erger: tuinbankjes en auto’s in de fik steekt).
800 vrachtwagens vuurwerkafval
Wist jij al dat vuurwerk gepaard gaat met hoge concentraties fijnstof, luchtvervuiling, maar ook vervuiling van ons oppervlaktewater en landbouwgrond met zware metalen? De meeste zware metalen zitten in het siervuurwerk waar ook het meeste van wordt verkocht. En dat is met illegaal vuurwerk nog erger, want daar zitten nog ergere zware metalen in (lees meer op www.milieucentraal.nl). Zoals wel meer dingen tegenwoordig betekent lekker goedkoop ook lekker slecht voor het milieu. En wat te denken van al het afval zoals eerder genoemd, dat op straat blijft liggen? Ja natuurlijk ruimt de gemeente dat wel op. Maar wat denk je dat dat kost? Daar betalen wij met z’n allen afvalstoffenheffing voor. Ik las dat de jaarwisseling goed is voor meer dan 800 vrachtwagens vol vuurwerkafval. Is vuurwerk ook niet een wegwerpartikel? Je gebruikt het 1 keer en dan gooi je het weg.
Het kan ook anders
In 2004/2005 was was ik in Sydney met de jaarwisseling en heb daar vanaf 10 uur ’s ochtends in een park gewacht om daar het mooie vuurwerk (van veilige afstand) te mogen aanschouwen. Dat was tot dan toe ook de eerste keer dat ik de jaarwisseling buiten Nederland meemaakte. Maar wat opviel was dat, toen het grote vuurwerkspektakel afgelopen was en we de stad in liepen op zoek naar een feestje, er geen vuurwerk in de straten werd afgestoken. Daar gaat iedereen dus naar een paar plekken om gezamenlijk naar groots vuurwerk te kijken. De troep concentreert zich daar op enkele plekken waar iedereen gezellig samenkomt om ervan te genieten (want ok, het siervuurwerk kan ook heel mooi zijn, dat geef ik toe). En er zijn genoeg andere landen die het ook zo doen. Ik denk dat wij eerder uitzondering zijn dat het hier wel mag/mocht.
Nieuwe tradities voor Oud & Nieuw
Wat mij betreft verzinnen we een andere leuke traditie die ons op een veilige en milieuvriendelijke manier het nieuwe jaar in helpt. Hier wat ideeën:
- Zo heb ik al eens gezien dat men bezig is om met piepkleine drones met lichtjes een vergelijkbare lichtshow te geven, check ook diverse films op YouTube.
- En las ik ergens dat een dorp alle lichten uit gaat doen, ook van de straatlantaarns, zodat men om 12 uur naar de sterrenhemel kan kijken (moet het wel helder zijn natuurlijk).
- Of we doneren het geld dat we normaal aan vuurwerk zouden besteden (in 2019 was dit 77 miljoen euro!) op 1 januari aan een goed doel. Een win win win situatie wat mij betreft, voor de goede doelen, je eigen veiligheid en het milieu. En het scheelt ook nog een flinke duit aan zorgkosten!
- Als je echt vast wilt houden aan de vuurwerktraditie kun je ook een vuurwerkshow afspelen op je tv. Zet je surround systeem en je subwoofer lekker hard, dan is het net echt. Ook hiervan vind je op Youtube mooie films van shows die vast nog beter zijn dan het vuurwerk dat je ook in de straat had gezien.
- Vanwege corona zou ik het niet aanraden om een feestje te organiseren in de straat, maar als we daar (ooit) vanaf zijn dan kan dat natuurlijk wel, of je gaat evengoed even langs alle buren.
- En je kunt natuurlijk ook gewoon proosten in klein gezelschap. Champagne drinken en een oliebol eten en dan nog even kletsen en naar bed. Dan begin je het jaar gewoon fris en fruitig. Tenslotte is het op 1 januari ook gewoon weer een nieuwe dag.
Wat doe jij dit jaar met Oud & Nieuw?
Ik wens je in elk geval een toffe jaarwisseling in goed gezelschap en een geweldig en duurzaam 2022!
